III- ĐỔI BIẾN VÀ TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN ĐỐI VỚI T�CH PH�N X�C ĐỊNH
Tương tự như đối với t�ch ph�n bất định, trong t�ch ph�n x�c định ta cũng c� thể đổi biến hoặc dùng phương pháp tích phân từng phần.
Đặt x = j (t) thỏa các điều kiện:
a) j (t) và j �(t) liên tục trên [a , b ]
b) j (a ) =a và j (b ) = b
c) Khi t biến thiên trong [a , b ] thì x biến thiên trong [a.,b]
Khi đ�:
Giả sử hàm u = u(x) khả vi liên tục trên [ a,b ] và hàm số g liên tục trên miền giá trị của u. Khi đ�:
1) Tính:
Đặt u = sinx ta c� du = cosx dx và:
2)
Đặt
3)
Đặt
Ta có
và khi
Thì 0 £ x £ 1. Vậy:
4) Chứng minh rằng:
Đặt
Ta có du = - du
2. Phương pháp tích phân từng phần
Giả sử các hàm số u = u(x) và v = v(x) có các đạo hàm theo biến x: u� = u�(x) và v� = v�(x) có các đạo hàm theo biến x: u� = u�(x) và v� = v�(x) liên tục trên [a,b]. Khi đ� ta c� c�ng thức t�ch ph�n từng phần sau đ�y:
Trong đ� :
Ví dụ: Tính tích phân xác định:
1)
Đặt:
Suy ra:
2)
Đặt:
Suy ra:
Để t�nh:
ta lại đặt:
Suy ra:
Vậy:
3)
Đặt:
Để t�nh
ta lại đặt:
Vậy: