II- LIÊN HỆ GIỮA TÍCH PHÂN XÁC ĐỊNH V� NGUY�N H�M
1.Tích phân xác định như hàm của cận trên
Cho f là một hàm khả tích trên [a ,b ]với x Î [ a , b ],
Xác định và là một hàm số theo biến x. Hàm số này đã được chứng minh là có những tính chất phát biểu trong mệnh đề sau đ�y:
Mệnh đề:
(i) Nếu f khả tích trên [a,b] thì F(x)=
là hàm liên tục trên [a,b].
(ii) Nếu f(t) liên tục tại t = xo Î (a,b), thì F(x) có đạo hàm tại xo và F�(xo)=f(xo).
Nhận xét :
Nếu f liên tục trên [a,b] thì hàm số
là nguyên hàm của f trên [a,b].
Định l� : Giả sử f liên tục trên [ a,b]. Khi đ� :
(i)
là một nguyên hàm của f(x) trên [a,b].
(ii) Nếu G(x) là một nguyên hàm bất kỳ của f(x) trên [a,b] thì:
(Công thức này được gọi là công thức Newton-Leibnitz)
Chứng minh: Ta chỉ cần chứng minh phần (ii).
Do F(x) và G(x) là các nguyên hàm của f(x) trên [a,b] nên ta có hằng số C sao cho F(x) = G(x) + C, " x Î [a,b]. Cho x = a ta được 0 = G(a) + C, suy ra:
G(a) = - C
Vậy F(b) = G(b) - G(a), tức là:
Hiệu số G(b) - G(a) trong công thức Newton-Leibnitz của định l� trên thường được viết dưới các ký hiệu sau:
, hay vắn tắt là
hay vắn tắt là
Ví dụ:Tính tích phân xác định :
1)
2)
Þ
3)